Eurovision’da sıralamayı etkileyen faktörler

tarihinde gönderilmiş tarafından

Müzik yarışmalarında oy verme işlemi tüm şarkıcıların performanslarını
sergilemesinden sonra yapıldığından, sahneye en önde çıkan yarışmacı ile en sonda
çıkan yarışmacı, yani sahneye çıkış sırası jüri oylarını etkileyebilmektedir. Yapılan
çalışmalar, dünyanın en prestijli müzik yarışmalarından biri olan Queen Elisabeth
Piyano Yarışması’nda sahneye en son çıkan yarışmacının diğerlerine göre daha
yüksek oy (reyting) alma olasılığının yüksek olduğunu kanıtlamıştır (Ginsburgh,
2003; Flores ve Ginsburgh, 1996; Glejser ve Heyndels, 2001; Ginsburgh ve Noury,
2008). Ayrıca Haan ve arkadaşları, Eurovision’da da sahneye önce çıkanın
dezavantajlı olduğunu, en sonda çıkan yarışmacının ise daha yüksek oylar
alabildiğini göstermiştir. Bu durum jürinin rasyonel ya da etkin karar vermediğini
gösterse de (Haan et al., 2005: 61) sahneye çıkış sırası finalde elde edilen sıralamayı
belirleyen bir faktördür.

Yarışmacının kadın ya da erkek olması ya da şarkının hangi dilde söylendiği de
Eurovision’da elde edilen sıralamayı etkileyebilmektedir. Bazı çevrelerde kadın
şarkıcı ile katılmanın daha çok puan getireceği söylense de bizim bulduğumuz
sonuçlar bunun tam aksini söylemektedir. Buna göre yarışmaya erkek şarkıcı ile
katılmak daha avantajlıdır. Diğer tüm durumlar sabit olmak koşuluyla erkek
şarkıcı ile katılmak sıralamada yüzde 10 kadar daha yukarıda yer almak
anlamına gelmektedir. 24 finalist varsa bu da 2,4 sıra kadar daha iyi derece
yapmak demektir. İngilizce şarkı söylemek sıralamayı etkilemezken, Fransızca
şarkı söylemek elde edilecek dereceyi olumsuz etkilemektedir. Bir şarkının dili
Fransızca ise bu şarkı yüzde 16 daha kötü bir derece almaktadır. Ayrıca
İngilizce ile yerel dilin karışımı şarkılar da Eurovision’da avantaj
sağlamamaktadır. Aksine yüzde 11-12 daha düşük bir derece yapmak anlamına
gelmektedir.

Bazı ülkelerden yarışmaya katılıyor olmak avantaj sağlarken bazı ülkeler için tam tersi
geçerlidir. Türkiye, Ermenistan, Yunanistan ve İsrail’den yarışmaya katılmak ortalama ülke olan Sırbistan’a göre her yarışmada daha iyi derece yapmak demektir. Yani bu ülkenin şarkıcıları finalde daha avantajlıdır.

Eğer şarkıcı Türkiye adına yarışıyorsa, bu şarkı finalde ortalama ülkeye göre 2,4
sıra daha önde yer alabilmektedir. İsrail, Ermenistan, Yunanistan adına yarışan
şarkıcılar da finalde ortalama ülkeye göre sırasıyla 7, 2,5 ve 4,8 sıra daha önde
yer alabilmektedir. Öte yandan Finlandiya, Norveç, Avusturya ve İrlanda’dan
yarışmaya katılıyor olmak da ortalamaya göre daha kötü bir derece yapmak
anlamına gelmektedir.

Coğrafi komşularından puan almak bir ülkeyi
diğerlerine göre avantajlı kılmaktadır. Yani komşulardan gelen puanlar
(komşuların birbirine oy vermesi) ile finalde elde edilen sıralama arasında
istatistiksel manada negatif ilişki vardır. Buna göre coğrafi komşudan ortalama
10 puan daha fazla gelmesi sıralamada 8,2 sıra daha önde yarışmayı bitirmek
anlamına gelmektedir.

Bülent Doğru, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14 (2) 2013, 195-212

COĞRAFİ KOMŞULUĞUN ve KÜLTÜREL YAKINLIĞIN OY VERME DAVRANIŞINA ETKİSİ:

EUROVİSİON ŞARKI YARIŞMASI

Alıntılayan: Hakan Yalçınkaya

Alıntılama kısımlar halinde yapılmıştır.