IT WAS IRE-LAND-YES!

Yarışmanın “iconic” anlarından birisi: Sene 1997, 42. ESC puanlaması, 3. oy veren ülke Norveç, sözcü Ragnhild Saelthun Fjörtoft 3 puanını İrlanda olarak açıklıyor. Sunucu Carrie Crowley gürültüden duyamıyor ve tekrarlattırıyor. İşte o anda Norveçli sözcünün ağzından bu laf çıkıyor: “It was Ire-land, yes” İrlanda, hecelenerek ve gayet vurgulu bir şekilde… 

Bu üçüncü history yazımı, esc’nin bir çok bakımdan rekortmen ülkesi İrlanda’ya ayırmak istedim. Yarışmaya 1965 senesinde merhaba diyen İrlanda, ilk 9 organizasyona katılmamış olmanın verdiği dezavantajı lehine çevirip yaklaşık 30 yıllık bir süreçte başarıdan başarıya koştu. Liste uzun, başlamak lazım:  

27 yıllık bir süreçte alınmış 7 birincilik, İsveçli yapımcı Christer Björkman’ın ülkesi (6 zaferli) İsveç adına, egale etmek/kırmak hayalini gerçekleştirmeden bu işten elini eteğini çekerse gerçekten içinde kalacak olan “yarışmayı en çok defa kazanmış olma” rekoru. 

1992-1993-1994’te arka arkaya 3 defa kazanmış tek ülke olma rekoru. 

1980 ve 1987’de olmak üzere iki defa kazanmış tek sanatçı Johnny Logan, burada hemen bir anekdot: 2004 puanlamasında Meltem Cumbul, İrlanda oyları için bağlandığı Logan’a “İrlanda 7 defa kazandı ve bunun ikisini sen yaptın” diyince Logan anında “üçünü ben yaptım” diye düzeltti -ki bu doğruydu çünkü Logan her ne kadar iki kez solist olarak kazanmış olsa da 1992 birincisi “Why Me?” adlı şarkının da söz yazarı ve bestecisiydi. 4. Başarısı birincilik olamadı ama 1984’te yine Linda Martin solistliğinde sözü ve müziği kendisine ait “Terminal 3” adlı şarkı ikinci oldu. Bu şarkı Logan’ın Londra Heathrow havalimanının terminal 3’ünde yazdığı, ama klibi 3. terminal diye bir bölümü (en azından o zamanlar) bulunmayan Dublin havalimanında çekilmiş bir şarkıydı:) 

7 zaferin 6’sının ertesi yılı organizasyonu başkent Dublin’de düzenlemeleri Dublin’e bu yarışmayı en çok düzenleyen şehir unvanı getirdi. 1994 TRT yayınında yorumcu Bülend Özveren, sunucu Cynthia Ni Mhurchu bir postcard öncesi “işte Dublin, hiç uyumayan şehir” diyince şu ironik yorumu yapmıştı: “sunucu Dublin’i hiç uyumayan şehir diye takdim etti ama bu şehirde defalarca bulunmuş bir kişi olarak sayın sunucunun bu sözlerine kesinlikle katılmadığımı ifade etmek durumundayım”. 

Dublin’deki Point Theatre (Nokta Tiyatrosu) 1994, 1995 ve 1997 ile yarışmanın üç defa düzenlendiği tek salon. 

İrlanda’nın Dublin dışındaki tek organizasyonu da muhtemelen bu yarışmanın düzenlendiği en küçük yerleşim birimini bütün dünyaya tanıttı. Cork şehrinin Killarney kasabasının 1.500 nüfuslu bir köyü olan Millstreet’teki Green Glens Arena 1993’teki 38. yarışmaya sahne oldu. 

Bir defaya mahsus iki konuya daha imza atan İrlanda, iki resmi dilinden birisi olan Keltçe yazılmış şarkıyla yalnızca bir defa, 1972’de katıldı. 2008 senesinde de solist olarak adı geçen Dustin The Turkey (hindi Dustin) bir kukla ile katıldıkları tek seferdi. Şarkı Irlande Douze Pointe de esc serüveninin “joke song” ları arasında tarihteki yerini aldı. 

Bütün bu rekor ve ilginçliklerin yanısıra İrlanda’yı yarışmada “klasik İrlanda tarzı esc şarkısı” olarak bilinen ballad/power ballad tarzını bu yarışmaya mıhlamış olan ülke olarak saymamız mümkün. Hatta o kadar ki 21.yüzyıl yarışmalarında da ısrarla (genel anlamda) bu ekolü devam ettirmeye özen göstermelerine rağmen, gerek müzik zevki trendlerinin, gerekse dil serbestliği, puanlama sistemi, orkestranın kalkması gibi değişikliklerin de etkisiyle 2006’daki 10.luk ve 2011’deki 8.lik dışında ilk 10 yüzü göremediler. 

İrlanda’dan bu kadar… Önümüzdeki yıllarda İrlanda’yı, 20. yy’da alışık olduğumuz ilk 5 dereceleriyle görebilmek dileğiyle şimdilik esen kalın. 

Bülent Ader